Kruisheide

8 augustus 2017

Kruisheide

De oude Cruijs heijde was te Malderen zeer vroeg een belangrijke wijk op de weg naar Lippelo, met ter plaatse aftakkingen naar Opdorp en naar de kastelen van Marselaer en Groenhove. De omgeving was in 1717 nog grotendeels een heidegebied dat aansloot bij Lippelobos, maar met aan de rand ervan toch reeds talrijke woningen. Het zou ons niet verbazen dat – gezien de bewoning – er zoals in andere dorpen en voorafgaand aan de latere veldkapelletjes, ooit een kruis stond opgesteld waaraan de wijk haar naam ontleende.

Wat ons echter verwonderde was dat landmeter Jan Van Acoleyen, bij het opmaken van het landboek van Malderen, geen baan of weg tekende dwars door de heide. Het is net of iedereen mocht er vrij zijn weg kiezen om, eens op het grondgebied van Lippelo te zijn gekomen, een weg ter beschikking te hebben. Die toestand is analoog aan die van de vroegere Boksheide, waar destijds evenmin afgebakende wegen voorhanden waren. Pas op de kaart van Ferraris van omstreeks 1775 vonden we Malderen normaal verbonden met Lippelo.

Het was vooral langs de weg in de richting van het Zwaantje, maar ook langs deze naar Opdorp, dat de eerste boerderijtjes werden opgericht om vervolgens aan de ontginning van de eigenlijke heide te beginnen. Die onderneming zou niet volledig slagen aangezien er nog steeds een deeltje is van bebost.

Houden we het bij de aftakking naar Opdorp, dan kunnen we vermelden dat die straat te Londerzeel (waarmee Malderen fusioneerde) tegenwoordig officieel bekend is onder de naam Kruisheide. Uiteraard was de omgeving van de wijk ook te Opdorp goed bekend. Het was in zekere zin dan ook normaal dat onze Opdorpse voorzaten de zijstraat van de Spiedamstraat reeds Cruysheydestraetnoemden en haar midden vorige eeuw onder die naam lieten opnemen in hun wegenatlas. Daar er ondertussen geen enkel element opdook om nu die vroegere zienswijze in vraag te stellen, menen we dat de straatnaam Kruisheide nog steeds volledig is verantwoord.